Parkeergarages, de longen van de stad?

Roel Gijsbers is technisch projectmanager bij ENS (Environmental Nano Solutions) dat in het co-creatieproces met gemeente Eindhoven, Q-Park, TU/e en Air Liquide (Franse energiereus die geïnteresseerd is in innovatieve toepassingen) een luchtzuiveringsinstallatie wil gaan plaatsen en monitoren in een Eindhovense parkeergarage in het centrum van de stad.

Hoe werkt de longfunctie?

Gijsbers: “Ons luchtzuiveringssysteem werkt met positieve ionisatie, gebaseerd op een bekend natuurkundig fenomeen. Onze technologie zorgt ervoor dat de kleinste stofdeeltjes worden voorzien van een positieve lading. Hierdoor worden zij aangetrokken tot een stofafvangplaat.” Als gevolg van het proces klontert het fijne stof samen tot grover stof en hecht het zich bij aanraking vast aan het oppervlak van deze plaat. Het gevormde grove stof is niet inadembaar en daardoor onschadelijk voor de gezondheid. Met het systeem dat we toepassen in parkeergarages, de Aufero, wordt niet alleen de lucht in de parkeergarage zelf gereinigd, maar ook een deel van de omringende stadslucht.

Dit systeem wordt al ruim twee jaar succesvol toegepast in een parkeergarage in Cuijk. ENS meldt een reductie van de fijnstofconcentratie (PM10) van meer dan 70 procent, waarmee een aantoonbare verbetering van de luchtkwaliteit wordt bereikt in de parkeergarage. Ook in het bovengelegen winkelcentrum is een PM10-reductie van meer dan 60 procent gerealiseerd. En, zoals Gijsbers toelicht: “Omwonenden zeggen dat hun tuinmeubels minder snel vies worden. Het effect is dus zelfs fysiek waarneembaar buiten de garage.” 

“We waren zelf verbaasd over deze bovengrondse effecten van de toepassing in een parkeergarage en vroegen ons af wat het effect zou zijn op grotere schaal”, vervolgt Gijsbers. “Zou het systeem substantieel kunnen bijdragen aan gezonde(re) lucht in de stad? We ontwikkelden in samenwerking met de TU/e een analysetechniek waarmee we effecten konden simuleren van grootschalige toepassing in de stad.” De haalbaarheid van dit concept is onderzocht door de TU/e (Research Group Urban Physics and Wind Engineering), met ondersteuning van Smart Energy Regions en medewerking van gemeente Eindhoven. Onder leiding van hoogleraar bouwfysica Bert Blocken werd de potentiele verbetering op de luchtkwaliteit onderzocht, wanneer deze technologie in parkeergarages wordt geïmplementeerd.

“De resultaten overtroffen onze verwachtingen”, zegt Gijsbers. “Uit luchtstromingssimulaties blijkt dat in de parkeergarages circa 70% fijnstofreductie (PM10 en PM2,5) te behalen is. Fijnstofconcentraties in de stadslucht kunnen lokaal tot 50% worden gereduceerd. Tevens is het reinigende effect op zelfs een kilometer afstand waarneembaar. Over de gehele binnenstad wordt dus een aanzienlijke verbetering van de luchtkwaliteit bereikt. De gereinigde lucht wordt bovendien meegevoerd met de wind en bereikt daardoor ook de omliggende (woon)gebieden.

We klopten vervolgens bij gemeente Eindhoven aan voor een tweede praktijkstudie. Door de toepassing in een parkeergarage te voorzien van een heel meetnetwerk, willen we kijken of de praktijkresultaten overeenkomen met de simulatieresultaten. Als die overeenkomen hebben we een sluitend verhaal.”

Waarom worden parkeergarages gebruikt voor deze toepassing?

Gijsbers: “Allereerst ligt deze infra er al. We kunnen de techniek eenvoudig aanbrengen in bestaande luchtafvoerinstallaties van parkeergarages. Bovendien kennen binnenstedelijke gebieden een hoge verkeersdichtheid en daarmee gepaard gaande vervuiling, waaronder veel (ultra)fijnstof- en roetuitstoot. En doorgaans is hier ook een hoge dichtheid van parkeergarages.”

Parkeergarages worden continu geventileerd met buitenlucht om de lucht te verversen en luchtverontreinigingen als gevolg van verkeersbewegingen in de garage af te voeren. Door implementatie van de genoemde technologie in de parkeergarages, die de roet- en fijnstofconcentratie reduceert, kan de stadslucht gezuiverd worden. Hiermee krijgen parkeergarages de functie van luchtzuiverende ‘Longen van de Stad’.

Als de proef slaagt, wordt het plan op grotere schaal uitgerold en worden de mogelijkheden verkend om een groot aantal parkeergarages in de binnenstad van Eindhoven te voorzien van het luchtreinigingssysteem. Als dit werkelijkheid wordt zal de luchtkwaliteit in Eindhoven substantieel kunnen verbeteren en kan de stad internationaal toonaangevend zijn voor gezonde verstedelijking.

Meer mogelijkheden

De inzet van deze luchtzuiveringsinstallaties beperkt zich trouwens niet alleen tot parkeergarages. De systemen kunnen ook in tunnels, bij trein- en busstations, viaducten en drukke verkeerspleinen worden toegepast. 

Door Nettie Bakker. Dit artikel is verschenen in Verkeer in Beeld 2/2017.