Proef met flexibele parkeermachtiging voor deelauto's

Volgens cijfers van het CROW is de deelauto in opkomst en voor gebruikers is het voertuig een passende oplossing voor een eigen tweede auto of als deel van een multimodale reis die niet per eigen auto wordt afgelegd. Die deelauto staat, als het voertuig niet in gebruik is, ergens geparkeerd. De parkeervoorziening is veelal een openbare parkeerplaats die wordt geleverd door de betrokken gemeente. Maar de parkeerplaatsen zijn schaars en er moet parkeerbelasting worden betaald. Gemeenten bieden binnen grenzen ruimte aan deelauto’s, maar willen regie behouden, de openbare ruimte efficiënt benutten en leren van de ontwikkelingen die in de markt plaatsvinden. Naast kwaliteitseisen aan de auto’s stellen gemeenten grenzen met een maximum aantal vergunningen. Door de groeiende vraag naar deelauto’s en het toenemend aantal aanbieders, is het steeds lastiger om een gelijk speelveld in stand te houden met vaste parkeervergunningen per aanbieder. 
 
Deze manier van werken kent een aantal nadelen, zowel voor de gemeenten als voor de aanbieders van deelauto’s. SHPV stelt in samenwerking met het ministerie van I&W een betere, toekomstbestendige aanpak voor: de flexibele parkeermachtiging. “We wisten uit gesprekken dat deelmobiliteit een belangrijk onderwerp is voor gemeenten”, begint Van de Vosse te vertellen. “Voor de verdichtingsopgave en het  terugdringen van het aantal parkeerplekken zijn deelauto’s voor gemeenten één van de oplossingen. Als je naar de dagelijkse praktijk kijkt zie je dat aanbieders veel moeite hebben met vergunningsproducten die niet aansluiten bij nieuwe concepten zoals deelauto’s. Aanbieders willen hun voertuigen zo efficiënt mogelijk inzetten. Flexibiliteit in alles is de sleutel naar de toekomst om de vergunningen rond te krijgen. Nu is het zo dat het wijzigen van een kenteken dat gekoppeld is aan een vergunning al veel moeite kost.”  

Sturen 

Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Delft, Groningen, Nijmegen, Eindhoven en Enschede sluiten nu aan bij de proef van het SHPV. De flexibele parkeermachtiging betekent dat gemeenten sturen op het maximum aantal geparkeerde free-floating deelauto’s in zones in de betreffende gemeenten. Ze sturen niet op welke aanbieder hoeveel vergunningen krijgt, maar de gemeenten bepalen hoeveel machtigingen worden afgegeven voor de stad of een bepaald stadsdeel. “We hebben geprobeerd om een systeem te bedenken waarbij gemeente wel eigen beleid en regime kunnen toepassen. Ze kunnen de prijs per minuut, het aantal deelauto’s en de parkeerduur gewoon zelf bepalen. Aanbieders van deelmobiliteit hoeven maar één interface te maken en kunnen daarmee gelijk hun dienstverlening overal uitrollen. Gemeenten mogen per zone bepalen hoeveel deelauto’s er welkom zijn in een gebied.”  

Spannend concept 

Aanbieders van deelauto’s betalen nu een vast bedrag per jaar voor een parkeerplaats. Tijdens de proef gaan ze een bedrag per minuut betalen, vertelt Van de Vosse. “De kosten zijn meer afhankelijk van daadwerkelijk gebruik, terwijl als er geparkeerd moet worden een speciaal tarief voor deelauto’s wordt gehanteerd. De parkeermachtiging geeft aanbieders toegang tot parkeren in alle aangesloten gemeenten. Deelauto-aanbieders vinden het wel een spannend concept omdat ze bang zijn voor hogere kosten. Echter betalen ze nu meerdere vergunningen voor één auto als het voertuig van stad naar stad rijdt. Die kosten vervallen straks. Gemeenten geven juist aan dat ze deelmobiliteit willen stimuleren en hebben ook allemaal een financiële toezegging gedaan voor de proef. Dat geeft wel aan hoe groot het belang voor hun is.”  
 
De proef moet zorgen voor interessante inzichten. “We zijn benieuwd of het systeem met een flexibele machtiging in de praktijk werkt. Daarnaast monitoren we wat de vervoersbewegingen zijn tussen de verschillende steden, willen we meer leren over welke tarieven er gehanteerd moeten worden, welke softwareproblemen er optreden en hoe capaciteitsmanagement real time werkt. Dat laatste kan ook interessant zijn voor bijvoorbeeld bezoekersparkeren. Dat levert meteen een aantal vraagstukken op. Misschien moeten deelauto-aanbieders gaan samenwerken en is het juist interessant om één systeem of app te gebruiken met alle aanbieders”, aldus Van de Vosse.   

Juridisch aspect 

De proef moet het ook makkelijker maken voor handhavers. “Wij zetten de deelauto’s in het Nationaal Parkeerregister. Handhavers kunnen zo zien of de voertuigen legitiem geparkeerd staan. We benadrukken dat het niet meer om vergunningen gaat, maar om een machtiging. Dat is ook wel een interessant juridisch aspect; mogen gemeenten het op deze manier inrichten? Een pilot geeft wat dat betreft mogelijkheden om te onderzoeken of het werkt in de praktijk en of er valkuilen optreden in het juridisch aspect. Maar de grenzen van het aantal vergunningen zijn flexibel geworden, zodat aanbieders meer kunnen bieden aan klanten zolang de grenzen van de gemeenten daar ruimte voor bieden. Grenzen worden zo ook voor de gebruiker weggenomen en ritten kunnen makkelijker in de ene gemeente starten en in de andere eindigen. Het creëert een open speelveld”, aldus Van de Vosse. 
 
Van de Vosse verwacht dat er in het eerste kwartaal van 2022 gestart kan worden met de proef.