Ramingsmethodiek voor parkeerbegroting Haarlem

Financiële onderbouwing parkeerbegroting en parkeerbeleid
De gemeente Haarlem werkt aan een parkeervisie. Deze visie heeft verband met financiën. Dat vroeg om een beter financieel inzicht en een betrouwbaardere onderbouwing van de parkeerbegroting. De realisatie liep namelijk al enkel jaren structureel achter op de parkeerbegroting. 

Het probleem bij de gemeente Haarlem – en daar is zij zeker niet uniek in – is dat data over het parkeren wel aanwezig zijn, maar veelal versnipperd en niet gestructureerd centraal beschikbaar: garages, straatparkeren, meters, belparkeren, abonnementen, enzovoort. Het verkrijgen van een eenvoudig overzicht van de relevante kenmerken van het aanbod, gebruik en inkomsten van het gereguleerde parkeerareaal is daardoor tijdrovend.

In eerste instantie had de gemeente voor de begroting behoefte aan goed overzicht en een betrouwbare en getoetste opstelling van de inkomsten. Hiertoe is een format gemaakt met de voor de parkeerinkomsten belangrijkste gegevens, te weten:

1. De parkeerbeleidsknoppen: aantal plaatsen straat/garage, tariefstructuur bezoekers/ vergunningen/abonnementen, betaald parkeertijden, aantal uitgegeven vergunningen/ abonnementen
2. Het gebruik  (resultaat parkeringen): (aantal parkeringen, parkeerduur,  bezetting bezoekers en vergunninghouders, betalingsgraad, totaal betaalde parkeeruren bezoekers
3. De inkomsten (resultaat financieel): opbrengsten bezoekers, vergunningen/abonnementen

Deze gegevens zijn gespecificeerd naar deelgebied en garage, evenals naar weekdag en periode van de dag. Een dergelijk beknopt overzicht was op zich al nuttig. Het biedt in één pagina een overzicht van de kenmerken, het gebruik en inkomsten van het voor parkeren gereguleerde gebied in Haarlem.
Deze informatie is verzameld en geijkt voor het basisjaar 2011. Op basis daarvan is de begroting, waarin alleen een integrale prijsverhoging van 2,5% werd voorzien, getoetst.

Uiteindelijk ging het de gemeente om een model waarmee het effect van het draaien aan de zogenaamde ‘parkeerbeleidsknoppen’ op het gebruik en daarmee op de inkomsten eenvoudig kan worden berekend. Bij haar spelen namelijk vragen als wat is het effect van een tariefsverhoging, verlengen van de parkeertijden, effectievere handhaving of uitbreiding van het gereguleerde gebied op de parkeerinkomsten. Bij de beantwoording van deze vragen dient rekening te worden met  vraaguitval (prijselasticiteit).  Hoe groot die vraaguitval is valt moeilijk eenduidig te achterhalen uit de enkele studies die beschikbaar zijn.

Effect wijzigingen in parkeerbeleid op vraaguitval (elasticiteiten)
Dit laatste is een belangrijk probleem in parkeerland: parkeerdata worden veelal niet gestructureerd en in achtereenvolgende jaren verzameld. Hierdoor zijn er nauwelijks cijfers over de effecten van wijzigingen in parkeerbeleid op bijvoorbeeld parkeerduur, omvang bezoekers parkeren en inkomsten. Er is in het model nu uitgegaan van  prijselasticiteit van de parkeervraag van bezoekers van -0,2. 

Met het model zijn de effecten van mogelijke inkomstenverhogende maatregelen doorgerekend o.a. tariefsverhoging straat- en garage parkeren (bezoekers en vergunningen), uitbreiding  betaald parkeertijden en  verhoging betalingsraad. Mede op basis van deze berekening is het pakket met inkomstenverhogende parkeermaatregelen samengesteld.

Beter datamanagement
Omdat de gemeente Haarlem de parkeergegevens conform het format  gedurende meerdere jaren zal blijven verzamelen kunnen de elasticiteiten jaarlijks worden verfijnd en op grond van ervaringen beter onderbouwd. De betrouwbaarheid en voorspellende waarde van het model en de kwaliteit van de beleidsmatige keuzes rond parkeren zullen hierdoor jaarlijks verbeteren. Door deze gegevens halfjaarlijks of per kwartaal te verzamelen (dit gebeurt feitelijk al, echter nog niet in één overzicht samengebracht) en in het model in te voeren kunnen de ontwikkelingen van het parkeren en parkeerinkomsten goed worden gevolgd. Verrassingen aan het eind van het jaar kunnen hiermee worden voorkomen. 

De betrokken afdelingen (o.a. Financiën, Wijkzaken, Servicebedrijf Haarlem) in Haarlem wordt gevraagd gegevens periodiek en volgens een vast stramien aan te leveren. Dit leidt tot een beter parkeer-datamanagement en een betere monitoring van het parkeren en de inkomsten binnen de gemeente. De gemeente Haarlem is blij met de nieuwe ramingsmethodiek omdat ze niet alleen informatie  biedt over begroting en effecten, maar in feite ook de werkprocessen rond parkeren optimaliseert.