Van aanloopstraat naar toekomstpad

maandag 6 juli 2015

timer 4 min

Was de route naar het stadshart in de jaren negentig vooral een sfeervol winkelgebied, tegenwoordig staan veel panden in deze aanloopstraten leeg. Met het experiment 'Aangename Aanloopstraten', dat zijn officiële kick-off had op 4 juni 2015 in Hilversum, werken Platform31, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en veertien gemeenten samen aan nieuwe perspectieven voor deze bijzondere stadsstraten.

Elke gemeente ambieert een aantrekkelijk centrum dat aansluit bij de identiteit van de stad. Steeds meer gemeenten hebben echter een te groot winkelaanbod voor het aantal inwoners. Om met deze problematiek om te gaan, staan ze voor de keuze om winkels te concentreren in een compacter kernwinkelgebied en sommige aanloopstraten een andere dominante functie te geven, zoals wonen, werken, zorg of onderwijs. Deze herbestemmingsprocessen zijn complex en emotioneel, omdat aanloopstraten vaak een rijke (detailhandels)geschiedenis hebben, die ook leeft bij de ondernemers en bewoners.

Het experiment ‘Aangename Aanloopstraten’ zoekt proactief de hobbels in de weg naar een compactere binnenstad, zo meldt Platform 31. En onderzoekt hoe aanloopstraten een nieuwe identiteit en functie kunnen krijgen. Bijvoorbeeld door te schuiven met winkels en eigendom of een andere invulling van leegstaande en vrijkomende winkels.

Netwerk van gelijken

Het experiment bestaat uit gemeentespecifieke activiteiten, zoals ondersteuning bij het komen tot publiek-private visievorming en plannen van aanpak, en uit gebiedsoverstijgende activiteiten, zoals een startnotitie (nulmeting), expertmeetings op specifieke inhoudelijke thema’s en een slotbijeenkomst en -publicatie. Deelnemers aan het experiment gaan vooral zelf aan de slag. Zij fungeren als een lerend netwerk door contact te leggen met relevante lokale stakeholders, , concrete vragen boven water te halen en actief andere gemeenten te benaderen waarvan bekend is dat zij met een vergelijkbare problematiek worstelen, of beter, daar al oplossingen voor hebben ontwikkeld. Met andere woorden: bouwen aan een netwerk van gelijken, zodat gemeenten door intervisie van elkaar kunnen leren.

De biografie van een winkelstraat

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) ontwikkelde een van de gemeentespecifieke diensten, namelijk het schrijven van ‘biografieën’ van de deelnemende aanloopstraten. De RCE analyseert de ontwikkelingsgeschiedenis van de aanloopstraat en licht interessante objecten, karakteristieke structuren en bijzonder plekken uit. Deze analyse biedt mogelijke aanknopingspunten voor de doorontwikkeling van de straat en helpt gemeenten accenten te leggen in prioritering van en binnen aanloopstraten. Kortom: op basis van de geschiedenis toekomstgericht bezig zijn met de inrichting van aanloopstraten.

Trendwatching

Kijken naar trends is een andere manier om aanloopstraten te transformeren naar toekomstpaden. Tijdens de startbijeenkomst in Hilversum schetste Kai van Hasselt van Shinsekai Analysis een aantal interessante zienswijzen. In zijn presentatie ‘Aanloopstraten; toekomstpaden’ komt hij middels trendanalyse, design thinking enservice design tot 12 archetypische nieuwe functies voor aanloopstraten. Ideeën die hij voor het voetlicht bracht waren onder meer: de straat als navigatie naar een point of interest, de straat als speelplaats, de straat als informatievoorziening, de straat als ontmoetingsplek of de straat als etalage. Van Hasselts belangrijkste boodschap ging over methodiek: gebruik nieuwe invalshoeken (hoe ziet een Chinese toerist jouw aanloopstraat?) en trends op allerlei schaalniveaus om tot nieuwe perspectieven te komen en staar je niet blind op de huidige functies en waan van de dag. Deze zienswijze vraagt om een cyclisch proces. Het bedrijf Ideo past dit al succesvol toe bij onder meer supermarkten en ziekenhuizen.

Meer informatie

Lees meer over de startbijeenkomst van het experiment ‘Aangename Aanloopstraten’ in het uitgebreide verslag en bekijk hieronder de verschillende presentaties.