“Betalen voor gebruik in plaats van bezit”

Gemeenten hebben de handen vol aan de verschillende mobiliteitstransities. Het vijfkoppige team van SHPV helpt gemeenten onder meer met het digitaliseren van parkeerdiensten. SHPV signaleert parkeertrends, zet de behoeften van gemeenten op een rij en voert projecten uit om die behoeften in te vullen. Wilco van de Vosse, project- en accountmanager bij SHPV, vat het in het kort samen: “Gemeenten leggen hun wensen bij ons op tafel, wij gaan ermee aan de slag.”

SHPV is uitvoerder voor gemeenten bij het digitaliseren van hun parkeerdiensten. Ze signaleert de behoeften en ziet waar meer efficiëntie te behalen valt. “Kort door de bocht komt het erop neer dat de gemeenten aangeven wat ze willen en wij gaan er mee aan de slag”, legt Wilco van de Vosse uit. Vrijwel alle gemeenten die een betaald-parkeren-beleid voeren zijn bij SHPV aangesloten. De coöperatie heeft geen winstoogmerk.

Drie transities

De beleidsmakers bij de gemeenten hebben meerdere transities op hun bordje liggen die momenteel spelen, vervolgt Van de Vosse. “Allereerst de overgang van fossiel rijden naar elektrisch. Gemeenten werken bijvoorbeeld samen aan het programma Zero Emissie Zones. SHPV beheert het centrale register voor verblijfsrechten namens gemeenten en we zijn aan het onderzoeken of de zero-emissie-zones daar ook aan toegevoegd kunnen worden.

Ook hebben gemeenten te maken met de transitie van passief naar actief vervoer. Dit houdt in dat we niet meer met de auto het stadscentrum in rijden, maar de auto buiten de binnenstad parkeren en onze weg vervolgen via deelvoertuigen of het openbaar vervoer. Hier komt de ontwikkeling van de mobiliteitshubs, autoluwe zones en voetgangersgebieden om de hoek kijken.

“De transitie van statisch naar flexibel gebruik van de openbare ruimte is een derde ontwikkeling waar gemeenten zich mee bezig houden”, vertelt Van de Vosse. “Parkeerplekken zouden niet meer uitsluitend gebruikt moeten worden om je auto te parkeren, maar flexibel gebruikt moeten kunnen worden. Te denken valt aan de invulling voor een horecagelegenheid overdag en in de avond en nacht wordt deze omgeturnd tot parkeerlocatie.” Dat zou ook kunnen gelden voor parkeerplekken bij bedrijven en in parkeergarages die buiten kantoortijden voor andere doelgroepen kunnen worden gebruikt.

Betalen voor gebruik

Gemeenten hebben behoefte aan een dynamische en flexibele openbare ruimte. Bewoners en bedrijven een parkeerplek laten kopen via de traditionele parkeervergunning is niet meer van deze

tijd. SHPV ziet een trend waarbij je betaalt voor gebruik en niet voor bezit, het zogeheten saldoparkeren. Van de Vosse: “Een fundamenteel andere insteek is dat je je voertuig pas aanmeldt als je geparkeerd hebt. Je betaalt geen vast bedrag voor een parkeervergunning, maar rekent af per minuut. Dat is een interessante ommezwaai in denken voor zowel gemeenten als vergunninghouders. De vergunninghouder zal er aan moeten wennen dat parkeren niet meer vanzelfsprekend is en de gemeente zal het moeten aandurven om dit systeem te implementeren. De verwachting is dat overheden met dit systeem prijsdifferentiatie kunnen gaan toepassen. Bijvoorbeeld buiten de stad kun je langer parkeren en tegen een lager tarief parkeren dan in het centrum. Voor de transitie naar flexibel ruimtegebruik kan de saldoparkeervergunning een optie zijn.”

Met vijf gemeenten (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven en Nijmegen) is SHPV een pilot gestart om een deelautosysteem aan te bieden voor de parkeerproviders, handhavers en gebruikers. Voor het reizen tussen deze vijf steden testen de gebruikers de saldoparkeervergunning om de meeste kinderziektes uit het systeem te kunnen vissen.

Met het standaardiseren van parkeervergunningen voor deelauto’s kan volgens Van de Vosse een flinke efficiëntieslag gemaakt worden. Nu heeft elke gemeente zijn eigen systeem opgezet, wat het voor de gebruiker niet eenvoudiger op maakt. Met één contract, één interface, één taal, in één applicatie standaardiseer je het berichtenverkeer voor alle gemeenten.

Digitale omslag

Een wens vanuit de gemeenten waar SHPV aan werkt is het digitaliseren van de parkeerkaart voor mensen met een beperking. Hierbij gaat het om 220.000 kaarthouders waarvan het merendeel in het bezit is van een bestuurderskaart en het overige deel een passagierskaart. De systemen hiervoor verschillen sterk per gemeente, van een parkeervergunning met maximale parkeerduur tot de verplichting van een fysieke parkeerkaart in de auto. “In het digitale tijdperk met het scannen van kentekens zijn de verschillende fysieke kaarten achterhaald”, stelt Van de Vosse. “Via je telefoon het parkeerrecht aanvragen is meer van deze tijd. Ruim twintig gemeenten willen graag deze digitale omslag maken. Als het daar eenmaal naar tevredenheid loopt, zullen er snel meer gemeenten volgen, is mijn verwachting.”

Dit artikel verscheen in Trends 2023, meegezonden met de printeditie van MobiliteitsPlatform nr. 4. Meer lezen van Trends 2023? Ga naar onze digitale bibliotheek.