Last mile in Zwolle heel geleidelijk naar zero emissie

Vanaf 1 januari 2025 krijgt Zwolle een zero-emissiezone, net als in ongeveer 30 andere steden in het land. Vanaf 2030 mogen in de zone alleen nog maar bedrijfsauto’s komen die op waterstof of elektriciteit rijden. Een grote verandering voor de last mile in de binnenstad van Zwolle.

Ontheffingen en regelingen

Die vijf tussenliggende jaren zijn echt een overgangsperiode, stelt Dana Zijlmans, adviseur mobiliteit van de gemeente. “Hoe schoner je auto op fossiele brandstof, hoe langer je ermee mag doorrijden na 2025. Zo kan er een ontheffing aangevraagd worden voor voertuigen die nog niet te elektrificeren zijn, of voor auto’s die maar heel weinig in de binnenstad komen of wanneer er een hele lange levertijd op een voertuig zit. Dat zijn landelijke ontheffingen. Lokaal hebben we ook regelingen voor wie een elektrisch voertuig nu nog niet kan betalen. En dan zijn er nog gevallen waarin we maatwerk leveren.” Of er per 1 januari al veel verandert is dus nog maar de vraag. “De echt oude voertuigen mogen er dan niet meer in, maar verder gaat het heel geleidelijk. In de komende jaren zal het steeds merkbaarder worden.

De zero-emissiezone in de Hanzestad is overzichtelijk, het betreft het gebied binnen de stadsgrachten, alleen te betreden via een aantal bruggen. Dat maakt handhaving relatief eenvoudig. “Op de bruggen over de gracht staan camera’s. Op basis van het kenteken is bekend of het voertuig toegang heeft tot de zone of dat er een ontheffing van kracht is.”

Ingrijpend

Ondanks dat de invoering van de zero-emissiezone er al een tijdje aan zit te komen, vindt Zijlmans de maatregel toch ingrijpend. “Er is inderdaad al lang over gesproken, in 2016 was er een eerste startnotitie, in 
2019 werd in de mobiliteitsvisie gesproken over de zero-emissiezone en vier jaar geleden is het plan vastgesteld door de gemeenteraad. Sinds afgelopen jaar hebben we de communicatie hierover opgevoerd, onder meer door gesprekken met ondernemers en bewoners. Ook is er een logistiek makelaar actief die ondernemers ondersteunt.”

De logistiek makelaar gaat in gesprek met ondernemers in de binnenstad om te kijken wat de emissievrije zone betekent, welke subsidies er beschikbaar zijn en hoe duur een alternatief is ten opzichte van de huidige bedrijfsauto. Ook wordt gekeken naar andere manieren om het transport te regelen, weet Zijlmans. “Een aantal partijen heeft een hubfunctie, vanuit waar de goederen met schoon vervoer naar de binnenstad worden gebracht. Daar kunnen we andere ondernemers mee in contact brengen. In sommige gevallen is vervoer met een bakfiets of deelvrachtauto een optie. We brengen vraag en aanbod bij elkaar.”

Verschonen, verminderen en veranderen

Iedere stap is er eentje, maar de binnenstad van Zwolle is maar een relatief klein gebied. Zijn er plannen om uit te breiden? “Op dit moment nog niet, hoewel ons streven is om de Spoorzone in 2030 een zero-emissiezone te laten zijn”, stelt Zijlmans. “Op dit moment voldoen we aan de minimale eisen uit het Klimaatakkoord.” Wel hoopt de gemeente dat het instellen van de zero-emissiezone meerdere effecten heeft. “We gaan voor verschonen, verminderen en veranderen. Met sensoren kunnen we het effect op de luchtkwaliteit meten. Daarnaast hopen we dat we het aantal verkeersbewegingen gaan verminderen. Dus dat er straks bijvoorbeeld niet tien kleine busjes de binnenstad in rijden maar één. Naast dat de CO2-uitstoot vermindert, komt het ook de leefbaarheid in Zwolle ten goede. En tot slot kan ook het gedrag veranderen, bijvoorbeeld door te kiezen voor een bakfiets in plaats van een auto.”