Column: Laatste mijl op zeven

donderdag 3 oktober 2024

Als het even kan, reis ik met de trein. Nee, dat moet ik anders zeggen. Als de reisduur met de auto en de trein ongeveer even lang zijn, neem ik het liefst de trein. Tenzij ik vaak moet overstappen. Of kinderen bij me heb. Of het laatste stuk met een bus moet. Of het heel hard regent. Zie hier, het hellend vlak richting een verkeersinfarct. 

De poging om een deel van het autoverkeer door het ov te laten vervangen, is een langlopende en taaie strijd. Grote delen van het land zijn prima met de trein te bereiken, maar dat is het punt niet. De strijd tussen auto en ov wordt niet bevochten op de snelweg of het intercity-traject. Die wordt uiteindelijk bepaald in de laatste kilometer(s), de beruchte last mile. Oftewel: kom je een beetje soepel van het station naar je bestemming?

Wanneer je eindbestemming ergens midden in het centrum van een grotere stad ligt, wint het ov deze strijd. Wie heeft immers de levenslust om met de auto tot in hartje Utrecht te rijden, als je vanuit het station zo de binnenstad in wandelt? Wie heeft er zin om voor veertig euro te parkeren in de stad, als je voor een paar euro fluitend op een ov-fiets stapt?

Maar zodra je iets verder van het station af moet zijn, zodra de laatste mijl een paar kilometer wordt, dan verliest het ov het nog vaak van de auto. Dan komen er ineens bussen bij kijken, met onregelmatige vertrektijden en haltes op onhandige plekken.

Daarbij komt, dat wanneer je een verstokte automobilist af en toe het ov in wilt krijgen, je in feite maar één kans hebt. Een succeservaring op die eerste reis is essentieel. Trein vertraagd, aansluiting gemist, ov-fietsen op, te laat op een afspraak? De verstokte automobilist hoeft onderweg maar een kleine hobbel te ervaren en hij is weer voor een paar jaar genezen. 

Dit is nou eenmaal hoe ons brein werkt. Alle keren dat je in de file stond, het muurvast stond in de stad, je vast zat achter een trekker. Je vergeet het gelijk weer. Maar die ene keer dat je in de regen stond te wachten op een bus die niet kwam en veel te laat op je afspraak kwam, die staat in je geheugen gegrift.

Moedig een verstokte automobilist daarom alleen aan tot het nemen van een trein, als het traject foolproof is en de bestemming op loopafstand van het station. Want als de last mile niet soepel verloopt, dan voelt de hele reis al gauw als een mijl op zeven.