Duurzame stadslogistiek begint bij de ondernemer: zo stimuleer je slimmer bestelgedrag

De psychologie van gedragsverandering

Ondernemers ervaren logistiek vaak als een service die 'gewoon gebeurt'. Ze zijn zich niet altijd bewust van de impact van hun bestelfrequentie en transportkeuzes op de stad. Wil je hun bestelgedrag veranderen, belicht dan niet alleen de voordelen die duurzamer transport voor hen heeft. Hou ook rekening met hoe gedragsverandering werkt. Om hun bestelgedrag te veranderen, hebben ondernemers voldoende capaciteit, gelegenheid en motivatie nodig. Capaciteit gaat onder andere over de benodigde kennis: weten ze bijvoorbeeld hoe logistieke hubs werken? Gelegenheid gaat over de omgeving: zijn er samenwerkingsverbanden of duurzamere leveringsopties beschikbaar? Motivatie speelt een doorslaggevende rol: zien ondernemers de voordelen, zoals kostenbesparing en een betere bereikbaarheid van hun winkel?

Daarnaast doorloopt een ondernemer verschillende fasen voordat diens gedrag echt verandert: van zich niet bewust zijn van de noodzaak tot veranderen, via overwegen en plannen maken, naar uitvoeren en uiteindelijk volhouden van het nieuwe bestelgedrag. Dit betekent dat alleen informeren onvoldoende is. We moeten ondernemers actief begeleiden richting ander gedrag.

Concrete stappen voor beleidsmakers en logistieke organisaties

Dit doe je om ondernemers te helpen duurzamer te bestellen:
1. Bewustwording creëren:
Laat ondernemers inzien welke impact hun bestelgedrag heeft. Dit kan via informatiesessies en workshops en door het delen van best practices van bedrijven die al duurzamer bestellen.

2. Inzicht geven in bestelpatronen:
Help ondernemers hun eigen bestelgedrag onder de loep te nemen. Vaak realiseren zij zich niet hoeveel verschillende leveranciers dagelijks of wekelijks langskomen. Een eenvoudige scan of 
gesprek kan hen helpen alternatieven te overwegen. Bijvoorbeeld het reduceren van het aantal bestelmomenten en meer bestellen bij lokale leveranciers.

3. Kleine aanpassingen stimuleren:
Veranderingen hoeven niet meteen groot te zijn. Ondernemers kunnen beginnen met kleine stappen: minder vaak bestellen of kiezen voor gebundelde leveringen via een logistieke hub.

4. Samenwerking bevorderen:
Stimuleer samenwerking tussen naburige ondernemers onderling. Zijn er samen vaste leverdagen en besteldagen af te spreken? Ondernemers kunnen met hun belangrijkste leveranciers overleggen of het leverproces efficiënter kan.

5. Ondersteuning vanuit gemeenten:                                                                                  Maak met subsidies of regelgeving duurzame keuzes aantrekkelijker, bijvoorbeeld door toegang tot zero-emissiezones te koppelen aan gebruik van logistieke hubs.

Van intentie naar actie

Het verduurzamen van stadslogistiek vereist een bredere blik dan alleen die op de vervoerders. De ontvangende partij, de ondernemer, speelt een sleutelrol in het verminderen van verkeersdrukte en emissies. Door hen bewust te maken van hun invloed, inzicht te geven in hun bestelgedrag en haalbare alternatieven aan te reiken, kunnen we gezamenlijk de stedelijke logistiek efficiënter en duurzamer maken. Dit vraagt om een integrale aanpak waarin wetenschap, beleid en praktijk samenkomen.