Een digitale collega voor verkeersveiligheid

Datatoepassingen blijven wel wat achter, is zijn indruk. Maar deze nemen soms ook veel tijd en onderzoek in beslag, zo ervaart hij zelf. Zoals de methodiek voor het vaststellen van een gemeentelijk verkeersveiligheids-DNA dat VIA ontwikkelt met de Jheronimus Academy of Data Science in 's-Hertogenbosch, en dit jaar beschikbaar komt.

“Wij ontwikkelen software tot een ‘digitale collega’ voor de brede taskforce verkeersveiligheid”, zegt Donkers. Deze taskforce bestaat uit de verkeersveiligheidsexperts binnen alle gemeenten, provincies, Rijkswaterstaat, politie en STAR-Partners (Smart Traffic Accident Reporting), die gebruik maken van de VIA Software en daarmee van de ‘digitale collega’. Naarmate er meer data en datatoepassingen beschikbaar komen, wordt deze digitale verkeersveiligheidscollega kundiger en behulpzamer.

Naast het dataplatform voor de digitale collega, ontwikkelt Donkers ook het STAR-platform, waaruit hij regelmatig naar buiten treedt met specifieke rapportages. “Zo maken we jaarlijks de kosteloze BLIQ-ongevallenrapportage, speciaal voor gemeentebestuurders. Zij vinden er actuele en lokale ongevalsinformatie en concrete aandachtspunten. Vakambtenaren kunnen op basis hiervan de opdracht krijgen om deze aandachtspunten verder te onderzoeken.

Agenda

Gevraagd naar trends in mobiliteit, noemt Donkers als eerste dat verkeersveiligheid weer hoger op de agenda staat. “We concluderen dit op basis van een verviervoudiging van het aantal sessies met onze software vanaf 2016. We vermoeden dat dit te maken heeft met de aandacht die er is voor het Strategisch Plan Verkeersveiligheid.” Als tweede trend noemt hij de enorme groei van data. “De data-toepassingen komen wat minder snel van de grond, maar data is ook geen doel op zich. Voor ons biedt data nieuwe kansen. Zo zijn we op CROSS gekomen, een methodiek om met datacombinaties meer inzicht te krijgen in ongevalsoorzaken. Dit jaar maakten we een combinatie van een snelhedenkaart met onze ongevallendatabase, waarmee we een beeld geven van de relatie snelheid en ongevallen op de drukste hoofdwegen, binnen en buiten de bebouwde kom. Ook hebben we de EuroRap-resultaten van de ANWB in CROSS toegepast op provinciale wegen.”

Verandering

“Binnen mobiliteit zien we dat het verkeer veranderd is”, vervolgt Donkers. “Het fietsgebruik neemt toe, de e-bike is een gegeven, mensen worden ouder en blijven langer mobiel. De (e-)auto zit vol met rijhulpsystemen (ADAS), de economie draait op volle toeren, wat een drukte op de weg veroorzaakt. Het gebruik van de mobiele telefoon neemt toe met een toename van afleiding tot gevolg en we vallen letterlijk en figuurlijk over nieuwe vervoersvormen, zoals de e-step. Wij zien deze veranderingen in het verkeer terug in hogere ongevalscijfers. In 2017 waren er voor het eerst meer dodelijke ongevallen onder fietsers dan onder automobilisten. En er is de laatste jaren een tweede leeftijdspiek ontstaan in ongevallen. Traditioneel was er een ongevallenpiek van 16-19 jarigen en die zwakte daarna af. Nu ontstaat er een tweede piek vanaf 40-65 jarigen. En die piek wordt hoger en breder.”

Verschuiving

Overigens geven Donkers’ nieuwe datacombinaties in CROSS ook inzicht in afwijkingen van gemiddelden. Zo vallen de meeste verkeersslachtoffers op de drukste stedelijke hoofdwegen in de leeftijd 18-39 jaar, waarbij het aantal ongevallen met langzaam verkeer driemaal hoger is dan ongevallen met gemotoriseerd verkeer. “Ook zien we een verschuiving van een concentratie van knelpunten naar een landelijk verspreid beeld van ongevallen, met een nieuwe classificatie van het hele wegennet van Nederland kunnen we dit soort ontwikkelingen met CROSS in kaart brengen.

Dit nieuwe ‘beeld’ van ongevalslocaties maakt weer meer verkeersveiligheidsstudies mogelijk. Zo hebben we alle kruispunten in Nederland met en zonder VRI en alle rotondes onderzocht. Hieruit blijkt dat een deel van de rotondes binnen de bebouwde kom opvallen als een onveilige oplossing voor fietsers en bromfietsers. Al deze dataontwikkelingen maken het mogelijk dat we steeds meer landelijke onderzoeken kunnen doen, waarvan we uitkomsten lokaal kunnen onderbouwen en beschikbaar stellen via de digitale collega.

Ambitie “Wat we tijdens deze ontwikkelingen leren is dat we nieuwe datatoepassingen samen met wegbeheerders en politie willen ontwikkelen,” besluit Donkers. “We zien dat de werkdruk bij politie en gemeenteambtenaren erg hoog is. Om ze op het gebied van verkeersveiligheid goed te ondersteunen met kennis en informatie moeten we de Digitale collega voorzien van hele gerichte en toepasbare informatie. Deze samenwerking voorkomt ook dat gebruikers de Digitale collega als een black box gaan zien. Deze samenwerking gaat goed en versterkt ons in onze ambitie om een maatschappelijke bijdrage te leveren via verkeersveiligheidsinformatie.”