Provincie Utrecht zet in op gedragsverandering voor meer fietsritten

maandag 2 december 2024

Foto: Shutterstock

Provincie Utrecht heeft de ambitie om dé fietsregio van Europa te worden. Een regionale strategie fietsstimulering is hiervoor een belangrijke bouwsteen. Shift Gedrag en Arcadis stelden het document op in samenwerking met provincie, Goedopweg en gemeenten Amersfoort en Utrecht.

Om de doelgroepen van de strategie meer aan het fietsen te krijgen is gedragsverandering nodig. Shift Gedrag werd op basis van hun inhoudelijke expertise gevraagd mee te werken aan het opstellen van de strategie. Bij het opstellen ervan werden ook lokale organisaties als SportUtrecht en de Fietsersbond betrokken.

Selectie van doelgroepen

“Bij de selectie van doelgroepen, hebben we verschillende aspecten in beschouwing genomen”, licht Esther Timmermans van Shift Gedrag toe. Ze is als gedragspsycholoog betrokken bij het project. “Zoals de noodzaak om deze doelgroep, gerelateerd aan de opgaven, te laten fietsen, de grootte van de doelgroep en de mate waarin de doelgroep open staat voor de gewenste
gedragsverandering. Op basis van deze aspecten komen belangrijke doelgroepen naar voren: forenzen, ouderen, kinderen, nieuwe Nederlanders en bewoners. Binnen de strategie is echter ook ruimte om te richten op andere doelgroepen.”

Integrale aanpak

“Om de doelstelling van meer fietsritten te halen is een brede en samenhangende aanpak nodig. De strategie fietsstimulering richt zich met name op sociale maatregelen, die zich op menselijk gedrag richten en bestaan uit voorlichting, educatie en gedragsbeïnvloeding. Een vlot, veilig en comfortabel fietsnetwerk met voldoende fietsparkeervoorzieningen en fietsbezit zijn hierbij randvoorwaardelijk. Binnen de strategie leggen we ook de link met andere maatregelen, bijvoorbeeld door bij de aanleg van nieuwe fietsinfrastructuur (zoals doorfietsroutes) op specifieke locaties mensen te verleiden om vaker te fietsen.”

Monitoring en evaluatie

De interventies die volgen uit de regionale strategie fietsstimulering, vallen allemaal onder de paraplu van het programma Ik Fiets, dat als doel heeft dat tenminste 50 procent van alle ritten tot 15 kilometer op de fiets wordt afgelegd. Hoe succesvol de interventies uiteindelijk zijn, zal blijken uit de monitoring en evaluatie. Ook op dit thema adviseren Shift Gedrag en Arcadis. “In de strategie hebben we een monitorings- en evaluatieplan opgesteld. In elk geval willen we per interventie een voor- en nameting. Overkoepelend wordt het effect van deinzet van de volledige regionale strategie fietsstimulering gemeten; hoeveel meer ritten worden op de fiets gemaakt? Op deze manier kan er bijgestuurd worden op programma-, doelgroep- en fietsstimuleringsactie niveau.”