Tevreden gezichten na de eerste vijf jaar DaeS

DaeS staat voor Doorstroming Als Een Service. De DaeS-ladder (zie afbeelding) geeft inzicht in de uitgangspunten. Op de assen staan de factoren ‘publiek versus privaat’ en ‘doen versus beleid’. De ladder geeft vervolgens de type activiteiten aan van praktisch en uitvoerend (linksonder) naar beleidsmatig en strategisch (rechtsboven). Hoe hoger op de ladder, hoe meer de markt uitvoert en gemeente regisseert. Daarbij hebben Almelo en Enschede als scope van DaeS gedefinieerd ‘alles wat direct met doorstroming te maken heeft’. Dus niet de infrastructurele aanpassingen. DaeS kent geen hiërarchie of een primus inter pares. En, vanuit het perspectief van de marktpartijen, er is geen exacte forecast van de projecten die gedaan moeten worden, maar wel de zekerheid van omzet gedurende die 4 keer 5 jaar van het contract.

De doelen van DaeS

DaeS is qua aanbesteding en uitvoering geen eenvoudig model, dus zullen er vast wezenlijke voordelen aan ten grondslag liggen. En dat is het geval, zo geven de gemeenten aan. Want hoe ga je anders om met de razendsnelle ontwikkelingen in het vakgebied op het gebied van technologie, regelgeving en dergelijke met een bezetting van een of enkele mensen? Zeker als je, zoals Enschede, de ambitie hebt om als regiegemeente te gaan opereren. 

Meer impact dan gedacht

Toen eenmaal de keuze op Heijmans en Sweco was gevallen, heerste bij de gemeenten het gevoel dat het werk gedaan was. Dat viel tegen. De gemeenten bleken nog geen echte regiegemeenten en de bedrijven nog geen echte dienstenorganisatie. Bovendien kwam door Covid de samenwerking, inclusief het bijbehorende vertrouwen, traag op gang. Want vertrouwen is essentieel bij DaeS om te kunnen loslaten, samen oplossingen te ontwikkelen en elkaar niet als concurrent te zien. Het heet niet voor niets samen-werking. Bovendien waren betrokkenen gewend om projecten te doen met een kop en een staart, terwijl DaeS uitgaat van een Dienstenorganisatie. En bij een dienstencontract moet je accepteren dat de kosten voor de baten uitgaan. Je bent bezig om diensten te ontwikkelen en uit te voeren, dat zijn niet altijd declarabele werkzaamheden. Tot slot veranderde ook het werk bij de gemeenten meer dan gedacht; minder inhoudelijk en meer op hoofdlijnen.

Samen de DaeS-ladder beklimmen, bleek lastig. Toch werd na twee jaar van onderaf besloten de schouders er nog een keer onder te zetten. En DaeS vanaf de basis op te bouwen. Bij elk project gingen de betrokkenen volgens de DaeS-principes aan de slag, legden dat vast en creëerden zo het pakket aan diensten en inzicht in de gewenste samenwerkingsvorm. 

DaeS werkt

Drie jaar later blijkt doorgaan de juiste keuze te zijn geweest: 

- Er is vertrouwen in elkaar, cultuurverschillen zijn overbrugd, betrokkenen spreken elkaars taal en vullen elkaar aan.
- De gebundelde en up to date kennis wordt gericht ingezet en leidt tot een hoger niveau van werken met kortere lijnen.
- Kwaliteitsborging is gerealiseerd en er is meer continuïteit en rust voor meerdere jaren. 
- Naast een goede samenwerking met primaire partners Sweco en Heijmans is er ook een nauwe samenwerking met Swarco, Twente Milieu en Vialis ontstaan.

De volgende vijf jaar

Het DaeS-team staat en vanuit de vier organisaties is er de overtuiging dat dit de weg is. Voor nu staat het verder optimaliseren op de agenda, zodat alles nog soepeler verloopt. Verder staat een uitbreiding van de huidige set van vijf diensten gepland. Zoals de digitaliseringsopgave en AI en de impact daarvan op de mobiliteitsopgave. Of aan meer met data-analyse aan de slag gaan om de knelpunten qua doorstroming en verkeersveiligheid te signaleren en te objectiveren. Of het toevoegen van andere modaliteiten zoals actieve mobiliteit binnen DaeS.

Conclusie?

De noodzaak om kennis en kwaliteit te borgen is in de sector onverminderd aanwezig. En na een complex aanbestedingstraject en een lastige opstartfase is DaeS nu een breed gedragen en succesvol model, gebaseerd op intensieve samenwerking en vertrouwen. Dat gemeenten in staat stelt haar doelstellingen te realiseren en bovendien leuk en motiverend blijkt te werken in de dagelijkse praktijk.