Loopstromen meten is weten

Arup wijkt af van het traditionele verkeerskundige denken en ziet de voetganger nadrukkelijk als een volwaardige verkeersvorm, met een bijbehorende verkeersruimte bestaande uit bewandelbare oppervlakten in de publieke ruimte. Deze visie zie je onder meer terug in de Arup-publicatie Cities Alive: Towards a Walking World.

Het rapport heeft volgens Johan Klaas Krom in het Verenigd Koninkrijk, waar Arup haar hoofdkantoor heeft, een grote transitie in het denken over mobiliteit teweeggebracht. “In Nederland sluit deze zienswijze aan op de trend om het STOMP-principe leidend te maken in het ontwerp van de openbare verkeersruimte. Door de voetganger voorop te stellen komt de nadruk te liggen op veiligheid als integraal deel van de leefbaarheid van de gebouwde omgeving.”

Deze veiligheid uit zich onder meer in stedenbouwkundige elementen, zoals verblijfskwaliteit en sociale veiligheid, bewegingsvrijheid, eenvoud van routekeuze (bijvoorbeeld bij stations of vliegvelden) en beheersing van drukte. 

Digitale modellen

Om de bovengenoemde aspecten goed in beeld te krijgen heeft Arup verschillende digitale modellen en tools ontwikkeld op macro-, meso- en microniveau. Krom: “Het zogeheten Mass Motion model is een loopstromen-simulatiemodel op microniveau, dat gebruikmaakt van de geavanceerde ‘social forces’ techniek. Hiermee onderzoeken wij hoe voetgangers door een gebied bewegen, welke routes ze nemen en waar knelpunten kunnen ontstaan. Dit kan voor zowel kleine groepen als hele grote, intense stromen.”

Elke voetganger heeft zijn of haar eigen karakteristieken, zoals snelheid, grootte en looprichting, vult collega Paula Godoy aan. “Dat levert een schat aan interessante data op voor het ontwerp van bijvoorbeeld veilige OV-terminals waar grote stromen voetgangers elkaar kruisen. Maar ook bij grote evenementen als Koningsdag in Amsterdam zijn de veiligheidsrisico’s met dergelijke data in kaart te brengen. Evenals langdurige, complexe bouwprojecten waarbij simulaties in de ontwerp- en bouwfase waardevol zijn om onveilige situaties voor voetgangers te voorkomen.”

Herinrichting Amsterdam-Zuid

Zo wordt in Nederland het loopstromen-simulatiemodel Mass Motion model momenteel toegepast voor de herontwikkeling van het stationsgebied Amsterdam-Zuid, een project. Krom: “Voor de gemeente Amsterdam is het van groot belang dat de hele transitie van dit treinstation en het omliggende gebied waar grote, complexe stromen voetgangers door elkaar lopen, in goede banen wordt geleid. Dit geldt voor het eindontwerp, maar ook bij de vele verschillende bouwfases. Deze hebben bijvoorbeeld gevolgen voor de toegang via de trappen en poorten naar de metro- en treinperrons. Op basis van onze simulaties kunnen we anticiperen op eventuele knelpunten en adviseren we over te nemen maatregelen.” 

Voetgangerscongres 

Op dinsdag 3 oktober 2023 vindt het Nationaal Voetgangerscongres plaats in Amsterdam. Het Nationaal Voetgangerscongres is het enige vakevenement waar lopen in alle facetten centraal staat. Het thema van het Nationaal Voetgangerscongres 2023 is Ruimte maken voor de voetganger. Meer informatie vind je op Nationaalvoetgangerscongres.nl