Nieuw onderhoudscontract Maastunnel stemt tot tevredenheid

Voor het interview schuiven Edwin Luijt (Vialis) en Rem de Tender (gemeente Rotterdam) aan. Formeel gezien geen collega’s, maar de manier waarop ze met elkaar omgaan doet anders vermoeden. Misschien de enige valkuil aan dit hele verhaal, daarover later meer. Luijt is veiligheidsdeskundige bij Vialis, hij houdt zich met name bezig met Arbo-veiligheid. Hij ziet erop toe dat zijn collega’s op locatie hun werk veilig kunnen doen. De Tender werkt als asset manager bij de gemeente Rotterdam en is onder meer verantwoordelijk voor de Maastunnel.

Geen verborgen agenda

Het beheer en onderhoud van de Maastunnel is ondergebracht in een langdurig contract, waarin Vialis en de gemeente als gelijkwaardige partners samenwerken. “Een groot verschil met reguliere opdrachten”, stelt Luijt. “Het eerste jaar was heel belangrijk hierbij, dat hebben we gebruikt om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen en om een team te bouwen. Het werkt ongelooflijk fijn op deze manier. We bepalen namelijk samen welke werkzaamheden we oppakken, hoe we dat uitwerken en wanneer we tevreden zijn. Dat is een heel andere werkwijze dan bij een normale relatie tussen opdrachtgever en -nemer.” Ook De Tender is meer dan tevreden: “Er is geen verborgen agenda.” 

In 2023 ging de tweede fase van het onderhoudscontract in, het uitvoeringsdeel. Het eerste geplande onderhoud in dat jaar was meteen een stevige test, aldus De Tender. “Bij deze buitendienststelling stuitten we op een aantal fouten. Die konden we gelukkig snel oplossen. Wat dat betreft was dit de ultieme test waar veel verbeterpunten uit rolden.”

Elkaar aanspreken

Luijt vult aan: “We richten ons altijd op de lange termijn, dus je moet routine opbouwen. Zo moet je bijvoorbeeld registreren wie er allemaal op de locatie aan het werk is en die mensen moeten allemaal gecertificeerd zijn. Dan doen we in het systeem Bouwpas. De inrichting en organisatie hiervan kost meer tijd dan vroeger, maar het is voor de lange termijn beter om het op die manier te doen. Na elk regulier onderhoud doen we de evaluatie en in deze constructie kunnen we dat heel open en eerlijk doen zonder bang te zijn voor de gevolgen. We kunnen elkaar én onszelf aanspreken op de afspraken die niet zijn nagekomen.”

Arbo-veiligheid begint met het deel van de tunnel dat dicht is, de afsluiting van het werkterrein. Vervolgens zijn daar heel veel verschillende partijen aan het werk. Dat moet met elkaar worden afgestemd. “We beginnen daarom met alle partijen bij elkaar te halen en samen een draaiboek op te stellen, zodat iedereen in de juiste volgorde op de juiste plek is. Ondanks dat dit extra tijd kost in vergelijking met werkzaamheden op andere locaties, horen we dat onderaannemers dit een hele fijne werkwijze vinden.”

Werkgeluk

Nu is de Maastunnel een overzichtelijke locatie. Zou een contract zoals dat hier is ingericht ook kunnen werken voor een groter areaal? Bijvoorbeeld voor alle wegen in een gemeente? “Ik zou niet weten waarom niet”, stelt Luijt. “Zolang je maar goede afspraken maakt.” “Je krijgt meer rust en een beheerst proces als je het op deze manier inricht”, meent De Tender. En dit draagt volgens de heren bij aan het werkgeluk van iedereen. “Leuk werk is belangrijk”, weet Luijt. “Met het huidige tekort aan arbeidskrachten is het een kunst om arbeidskrachten binnen de organisatie te houden.”

De Tender: “Normaal gesproken zijn contracten gebaseerd op wantrouwen. En de gemeente wil geen geld uitgeven en de aannemer wil juist geld verdienen. Nu hebben we hetzelfde doel en krijg je eerlijk geld voor eerlijk werk. We zijn nu twee jaar bezig en de totale kosten zijn minder, terwijl we meer gedaan krijgen. En dat terwijl we ook nog eens vier gebouwen aan het werk hebben toegevoegd.” 

“In vergelijking met andere opdrachtgevers is Rotterdam heel goed op de hoogte van de staat van de tunnel”, vult Luijt aan. “Het voorkomt dat ze voor verrassingen komen te staan. Daardoor wordt het eenvoudiger om bepaalde onderhoudswerkzaamheden in te plannen op het moment dat het uitkomt. Ad hoc werkzaamheden zijn duurder en veroorzaken meer hinder voor de Rotterdammer.”

Ultieme vorm van samenwerking

Op de vraag of er ook nadelen kleven aan deze vorm van samenwerken blijft het even stil. “Misschien dat het een uitdaging kan worden om scherp te blijven, dat het te vriendelijk wordt allemaal”, klinkt het dan toch vanuit Luijt. “Het moet natuurlijk wel zakelijk blijven. Tot nu toe hebben we overigens in de praktijk niet gemerkt dat de goede relatie problemen oplevert.” De Tender: “De kracht is dat we de resultaten van onze samenwerking blijven meten. Twee keer per jaar toetsen we dat, het is zeker niet vrijblijvend.” Zo werden eind 2023 de proceseisen geëvalueerd, vertelt Luijt. “De vraag was of het onderhoud leidt tot een veiliger tunnel. Een beetje hoog over en bovendien doen we dit niet alleen, terwijl de verantwoordelijkheid voor dit punt alleen bij Vialis lag. Maar ook de gemeente heeft hier een rol in. We zijn op zoek gegaan naar de afhankelijkheden op dit vlak en we hebben de proceseisen aangepast. Wat mij betreft de ultieme vorm van samenwerking en daar word ik echt heel vrolijk van!” Zoiets heeft tijd nodig. Waarom dat niet gebeurt? Ik heb wel vermoedens, maar die kan ik niet bewijzen.”