Beloning Spitsvrij heeft langdurig effect

maandag 16 juni 2014

timer 3 min

Na het stoppen van een beloning blijven automobilisten de spits op grote schaal mijden. Tachtig procent van de spitsmijdingen blijft na één jaar zonder beloning nog steeds behouden. Dat blijkt uit het onderzoeksrapport dat is verschenen over Spitsvrij, het spitsmijden project voor de driehoek Utrecht-Amersfoort-Hilversum.

Spitsvrij

Tien procent van alle 60.000 frequente autoforensen in de regio deed mee aan het project. Dit gebeurt in het kader van Beter Benutten, waarmee Minister Schultz van Haegen van I&M, regio en bedrijfsleven inzetten op het nemen van innovatieve maatregelen om de bereikbaarheid in de drukste regio’s te verbeteren.

Reisgedrag is gewoontegedrag

“Reisgedrag is veelal gewoontegedrag, en in zijn algemeenheid is het lastig om gewoontegedrag te doorbreken omdat dit meestal het gedrag is dat voor mensen het minste moeite kost en het best bij hen past. Het slimme van Spitsvrij is dat mensen zelf bepaalden of ze meededen (je krijgt daarmee du ook gemotiveerde mensen) en als men meedeed, het op eigen wijze in kon vullen. De financiële prikkel is alleen een aaleiding geweest om bewuster te kijken naar eigen alternatieven. Dit gedrag beklijft, omdat mensen tijdens deelname de voordelen ervaren. Je ziet dat deze deelnemers tijdsbesparing, minder stress en meer regie over de eigen tijd als grote voodelen noemen”, vertelt Prof. Dr. M.H. Martens, Senior Scientist Traffic Behaviour.

Duurzame gedragsverandering

Dankzij een auto gebonden device, een GPS-systeem in de auto van (oud-) deelnemers is nu voor het eerst over een lange periode betrouwbaar gemeten in welke mate er sprake is van een duurzame gedragsverandering. Uit de meting bij 500 oud-deelnemers blijkt dat zij na één jaar zonder beloning het spitsmijden voor tachtig procent handhaven. Dat geldt ook voor 3000 deelnemers die drie maanden geen beloning kregen. 2600 deelnemers die te maken kregen met een sterke daling van de beloning, bleven de spits net zo vaak mijden.

Spitsvrij loont de samenleving

Ook het effect op de weg is in kaart gebracht. De eerste ronde van Spitsvrij haalde per werkdag 3000 auto’s uit de spits en zorgde daarmee voor een daling van het spitsverkeer met 1,5 tot 2%. Becijferd is dat die eerste ronde van Spitsvrij 5,4 miljoen euro aan maatschappelijk saldo opleverde. Dit zijn bijvoorbeeld een kortere reistijd van werknemers, een toename van verkeersveiligheid, minder CO2-uitstoot en verbetering van de luchtkwaliteit. De tweede ronde van Spitsvrij liep tot 1 maart van dit jaar. In deze ronde daalde het maximaal aantal mensen dat mee kon doen van 5000 naar 3500 en daalde de beloning van gemiddeld 34 euro naar 14 euro per maand. Per werkdag zorgt dat nog steeds voor 1750 minder auto’s in de spits. Deze tweede ronde laat een maatschappelijk saldo zien van 3,5 miljoen euro.