De kracht die de boel in beweging bracht

Mobiliteitsgedrag was altijd moeilijk te veranderen. Velen werkten de afgelopen jaren om mensen uit de auto en in het ov of op de fiets te krijgen. Dat was hard werken voor (relatief) weinig! Maar de afgelopen maanden waren we getuige van de meest radicale gedragsverandering in de mobiliteit die denkbaar is: Corona bleek de enorme kracht, die de boel in beweging bracht.

"Een voorwerp waarop geen kracht werkt, is in rust of beweegt zich rechtlijnig met constante snelheid voort. Als er geen kracht op een voorwerp inwerkt, kan er geen snelheidsverandering van dat voorwerp optreden. - de eerste wet van Newton: de traagheidswet."

Door Kai Feldkamp, XTNT Experts in Traffic and Transport

Thuiswerken blijkt veel beter te werken dan we dachten en veel breder toepasbaar dan verwacht. Met de optie ‘niet reizen’ blijken we veel meer reiskilometers en bijbehorende CO2-uitstoot te kunnen besparen dan we ooit durfden te dromen. Uiteraard blijft de situatie niet zoals die nu is. Mensen hebben nu eenmaal behoefte aan fysiek contact. En voor sommige vergaderingen is videobellen volstrekt ongeschikt. Dus we gaan op zoek naar een nieuwe mix. Dit is de tijd om die te ontwerpen, want de boel is nu in beweging en mensen staan open voor nieuwe gewoonten!

En als ons reisgedrag dan toch aan het veranderen is, is het dan ook tijd om nu versneld ‘ketenreizen’ op te laten schalen? Mobiliteitsprofessionals hebben het nieuwe systeem duidelijk voor ogen: auto en ov voor de grote afstand, overstappen op een hub en de last mile met de (deel)fiets of e-scooter, dan wel lopend. Dit allemaal ondersteund met een MaaS-app: plannen, boeken en betalen in een beweging. Kunnen we met dit gestroomlijnde ketenreizen de concurrentie aangaan met het autogebruik als straks corona het land uit is? Nu is de tijd om ook dit nieuwe systeem te ontwerpen!

Maar, het is al ontworpen. En het is zo voor de hand liggend; waarom is het niet al lang en breed overal beschikbaar? Ik denk dat we te veel vanuit aanbod hebben gedacht. Weten we nu eigenlijk wel wie die toekomstige gebruikers van zo’n systeem zijn en wat zij aantrekkelijk vinden? Aan welke voorwaarden moet het in ieder geval voldoen om een goede kans te maken? En wat zijn de barrières die mensen tegenhouden om het te gebruiken?

In plaats van te beginnen bij het systeem moeten we terug naar de gebruiker: voor welke doelgroep is ketenreizen straks een optie? Het is gewoon niet zo waarschijnlijk dat de verstokte automobilist van voor corona nu zomaar overstapt op ketenreizen. Maar misschien zijn er wel groepen voor wie een leaseauto écht minder aantrekkelijk wordt als ze twee à drie dagen thuiswerken?

Natuurlijk: zo lang binnensteden de rode loper uitleggen voor de automobilist wint de auto het altijd op gemak. Dus het gestage proces waarin steeds meer steden hun parkeertarieven verhogen, parkeerplaatsen terugdringen en milieuzones invoeren heeft ook baat bij een versnelling. Misschien kan de huidige tijdgeest waarin veel onverwachte veranderingen mogelijk zijn ook hier versnelling in brengen?