Kijkregistratie in rijsimulator lijkt effectief voor verkeersveiligheid

Het was Kuipers bijvoorbeeld opgevallen dat rijsimulatorleerlingen, die hadden geleerd hoe ze moesten spiegelen, al snel vergaten hoe ze de procedure goed moesten uitvoeren als de automatische instructie hierover ophield. De hersenen hebben deze feedback blijkbaar nodig om de kennis voldoende solide te maken.

Het mechanisme waarbij kennis verloren gaat door onvoldoende feedback, blijkt ook van toepassing op de eerste maanden na het behalen van het rijbewijs. Dan valt ineens de feedback van de instructeur weg en verliest de leerling ongemerkt een deel van deze kennis. ‘Het gevolg is dat hij procedures niet meer goed toepast en daardoor sneller betrokken raakt bij ongevallen’, zegt Kuipers.

Gezichtsherkenning

Het bedrijf van Kuipers besloot een aantal verbeteringen door te voeren, waaronder zogenoemde kijkregistratie. ‘We hebben het kijkgedrag van de leerlingen verbeterd via automatische gezichtsherkenning in de rijsimulator’, vertelt Kuipers. ‘Door een rood vlak te tonen aan de leerling op de plek waar hij had moeten kijken, krijgt de leerling de feedback die nodig is om de kennis solide te maken.’ Een andere verbetering is de invoering van de training Gevaarherkenning, waarbij de leerling onder meer gesimuleerde botsingen meemaakt. Dit moet er voor zorgen dat de leerling minder risico neemt. Deze training is ontwikkeld door SWOV.

Ongevallen

Voor het lopende promotieonderzoek van Kuipers werd onderzoek gedaan onder ruim 23000 rijsimulatorleerlingen waarvan er 2400 hebben gereageerd. Daarbij is onder meer onderscheid gemaakt tussen leerlingen die wel en geen feedback via de kijkregistratie hebben gehad. De oud-simulatorleerlingen die mét kijkregistratie gereden hebben, blijken significant minder vaak betrokken bij ongevallen. Van deze groep was 5,1procent betrokken bij ongevallen in het eerste jaar na het behalen van het rijbewijs. Van de groep die in de rijsimulator heeft gereden en géén feedback van kijkregistratie kreeg, was 13,8 procent betrokken bij ongevallen. Uit het onderzoek bleek dat de rijsimulator populair is bij leerlingen met de leerstijl ‘Dromer’. Dit verklaart mogelijk de relatief hoge betrokkenheid bij ongevallen van de groep leerlingen die niet met kijkregistratie gereden hebben. Landelijk ligt het gemiddelde op 7,5 procent betrokkenheid bij ongevallen in het eerste jaar na het behalen van het rijbewijs.

Slaagkans

Ook de slaagkans op het eerste examen van de groep met kijkregistratie bleek significant te verschillen met de slaagkans van leerlingen zonder kijkregistratie: 59,6 procent ten opzichte van 51,8 procent. De slaagkans van leerlingen die gereden hebben in de rijsimulator met kijkregistratie én de training Gevaarherkenning hebben gevolgd is nog hoger, namelijk 82 procent. Het landelijk gemiddelde voor het behalen van het rijbewijs op het eerste examen is 48 procent (in de periode 2008 tot 2015).

Aantal rijlessen

Kijkregistratie en de training Gevaarherkenning blijken ook een positief effect te hebben op het totale aantal gevolgde rijlessen. Leerlingen die gereden hebben met kijkregistratie en de training Gevaarherkenning gevolgd hebben gevolgd, volgden in totaal 38,9 uur rijles op de weg. Leerlingen die deze onderdelen niet hebben gevolgd deden 6,3 uur langer over hun rijles op de weg. Het landelijk gemiddelde ligt rond 43 uur rijles.

Kijkregistratie in de rijsimulator lijkt dus een nuttige toevoeging voor de verkeersveiligheid te zijn. ‘Maar je zou er ook aan kunnen denken om kijkregistratie in echte auto’s in te bouwen’, zegt Kuipers.