Lopen als hét vervoersmiddel van de stad

Lopen blijf je je hele leven doen, toch is er lang niet altijd oog voor de voetganger. Als voetganger ben je onderdeel van het verkeerssysteem. “Het is de basis” zou je kunnen zeggen. De aandacht is de laatste jaren aan het groeien, net als de aandacht voor de fiets het afgelopen decennium gegroeid is. Een omschakeling van de auto naar lopen en modaliteiten met een klein ruimtebeslag zorgt ervoor dat de ruimte in de stad beter verdeeld kan worden en de leefbaarheid beter wordt.

Door Roxy Tacq, ANWB

Hoe kunnen we de voetganger een betere plek geven, letterlijk en figuurlijk? En hoe verhoudt deze ruimte zich tot nieuwe voertuigen zoals de elektrische step? In dit artikel deel ik met jullie de visie van de ANWB. Met concrete handvatten die je zelf kunt gebruiken en ideeën ter gedachtevorming. Als belangenvereniging voor alle mobilisten zetten we ons in voor een beter mobiliteitssysteem waarbij de leefbaarheid en verkeersveiligheid vooruitgaan.

Lopen als volwaardige vervoersvorm

De ANWB heeft als belangenbehartiger van alle mobilisten samen met mobiliteitsexperts bedacht hoe je steden zo kunt inrichten dat alle verkeersdeelnemers genoeg ruimte hebben, het verkeer veiliger wordt en de stad prettig is om in te wonen en verblijven. We noemen dat de ontwerpmethodiek ‘Verkeer in de Stad’.

De ontwerpmethodiek deelt voertuigen in naar families. Lopen is daarin een volwaardige vervoerswijze. Voor iedere familie zou er een hoofdnetwerk moeten zijn in de stad. Dus ook voor de voetganger. Door te kijken naar de (gewenste) ruimtelijke kwaliteit, het karakter van een gebied of straat en de hoofdnetten die daar doorheen lopen kun je per straat of weg een keuze maken voor welke voertuigfamilie deze hoofzakelijk ingericht wordt. Dit zou een voetgangersdomein kunnen zijn, bijvoorbeeld in een straat met terrassen en winkels, of woonstraat. Of een straat waar auto’s of lichte motorvoertuigen (scooters, bakfietsen, scootmobielen) dominant zijn. In dat laatste geval is het van belang dat er voor voetgangers een goed afgescheiden ruimte is. Een stoep, met voldoende ruimte om te lopen zonder obstakels.

Meer lopen door deelmobiliteit en MaaS

Deelmobiliteit en dan vooral de deelfiets, -scooter en -step, zou tot meer wandelkilometers kunnen leiden. Je hoeft immers niet meer vooraf te kiezen of je rijdend of lopend op pad gaat. Je kunt door de stad struinen en als je daarna terug wilt een voertuig pakken. Of andersom, je rijdt naar een afspraak en komt lopend terug. Die keuzevrijheid maakt het laagdrempeliger om te lopen. Lopen hoort ook een plek te hebben binnen MaaS, maar het is nog even wachten en zien of de ‘lopen’ optie goed naar voren wordt gebracht door de aanbieders.

Concurrentie met de fiets, e-step en andere micromobiliteiten

De meeste mensen kiezen iedere dag voor dezelfde vervoerswijze. Reistijd, zekerheid van de reistijd en kosten zijn belangrijk. Comfort, plezier en gemak ook spelen ook een rol. Juist op die laatste aspecten kan lopen zich onderscheiden. Door het toenemend aantal fietsers en geparkeerde fietsen in de openbare ruimte is fietsparkeren niet altijd mogelijk op de plaats van bestemming, zoals bij winkels en terrassen. Daarom zou het voor een afstand van twee kilometer makkelijker en sneller kunnen zijn om te lopen. Als die route dan ook nog aantrekkelijk is dan ligt de rode loper uit.

Mogelijk brengt de coronacrisis nog een verandering in het denken over lopen. In de protocollen rondom het brengen van kinderen naar de scholen wordt ouders verzocht hun kind lopend naar school te laten komen en pas als dat niet kan met de fiets, omdat er lang niet voor alle fietsen parkeerplek is, nu minder kinderen met de auto of OV komen.

De elektrische step wordt in discussies vaak in verband gebracht met de voetganger. Waarbij beelden uit het buitenland opdoemen waarin snelle steppers over de stoep zoeven en waar deelsteps rondslingeren op de stoep. Dat kan natuurlijk anders. De introductie van de e-step en andere kleine vervoermiddelen zoals eenwielers kunnen juist ten goede komen van de voetganger. Gezien het verschil in snelheid en massa ligt het voor de hand dat mensen op zo’n vervoermiddel op dezelfde plek op de weg rijden als de fiets. Dus niet op de stoep. We hebben een groot netwerk aan fietspaden, het is dan ook niet te verwachten dat e-steppers de stoep gaan gebruiken. Op de stoep kan er juist ruimte ontstaan door het gebruik van deze allerkleinste vervoermiddelen. Ze nemen minder plek in beslag dan een fiets en worden vaak mee naar binnen genomen, waardoor ze ook geparkeerd geen plek op de stoep in beslag nemen.

De toekomst

De toekomst maken we samen. De verdichting is ingezet en nieuwe diensten en vervoermiddelen doen hun intrede. De ANWB pleit voor keuzevrijheid. Door meer plek te maken voor voetgangers, fietsers en andere micromobiliteiten zal het mobiliteitssysteem beter functioneren en kan de stad groener en schoner worden. Diversiteit draagt bij een prettigere en beter stad voor iedereen