Spookfiles A58 op het transitiepad

Door Paul Bevers Provincie Noord-Brabant en Pierre van Veggel Van Veggel Mobiliteitsadvies.

Het project Spookfiles A58 zet van meet af aan in op publiek-private samenwerking die leidt tot: een coöperatief platform waarin verschillende overheids- en marktpartijen een rol hebben in het bouwen en operationeel houden van (deel)systemen en diensten. Dit platform is open en generiek opgezet en maakt waar mogelijk gebruik van internationale standaarden zoals ETSI. Hiermee blijft toegang van nieuwe leveranciers en deelnemers geborgd.

Het platform is in drie percelen verdeeld die eveneens door meerdere, verschillende partijen kunnen worden ingevuld: data, diensten en communicatie. Deze percelen zijn zichtbaar in de ‘High Level Architecture’ (zie afbeelding).

Pre-commercial procurement

In de geest van het einddoel, dragen verschillende marktpartijen bij via een PCP-constructie: pre-commercial procurement. In deze constructie werken marktpartijen in drie fasen aan een oplossing voor een maatschappelijk probleem dat zij nadien als commerciële dienst of product kunnen aanbieden. Voorwaarde is dat de oplossingen schaalbaar, overdraagbaar en continueerbaar zijn.

Uitdaging

Alle ‘halfproducten’ van de verschillende leveranciers moeten op een gegeven moment samenkomen en (bij uitbreidingen, wijzigingen of updates) ook samen blijven tot één werkend geheel. Een hele uitdaging omdat er niet één opdrachtgever optreedt als system integrator. Wegbeheerders moeten daarnaast het collectieve belang bewaken in de samenwerking met commerciële partijen. Het is daarom essentieel om vooraf en gezamenlijk spelregels vast te stellen.

Spelregels 

Vertrekpunten zijn de gezamenlijk vastgestelde Operational Concept Description (beschrijving van het systeem en de dienst in termen van eisen stakeholders, relatie met de omgeving en het beoogd gebruik), de High Level Architecture en een overzicht van de eisen die gelden voor de externe koppelvlakken.

Cycli

De systeemintegratie start vervolgens bij de specificatiecyclus waar marktpartijen in werkgroepverband afspraken maken over de koppelvlakken. Als de specificaties zijn uitgewerkt en gereviewd, leggen de leveranciers deze voor aan de (strategische) expertgroep. Deze checkt de specificaties en geeft na eventuele aanpassingen een nieuwe set specificaties vrij voor de ontwikkelingscyclus: het bouwen van de (deel)systemen of diensten. Dit wordt door afzonderlijke leveranciers verricht. Vóór de oplevering test de leverancier zijn product op basis van testprotocollen. De expertgroep checkt vervolgens op basis van rapportages. Dan volgt de gezamenlijke testcyclus: eerst de deelsystemen en dan het systeem als geheel in een geïsoleerde ‘acceptatieomgeving’. Als de expertgroep de tests heeft gecheckt en geaccordeerd, kan het systeem ‘live’. Dan volgt de productiecyclus, waarin elke leverancier zijn deel levert: data, communicatie of diensten. Vanuit deze basis kan eventueel aan een gecontroleerde opschaling worden gewerkt.

Issues en changes

In een perfecte wereld is het proces daarmee afgerond. De realiteit is dat er nog vaak iets aangepast of verbeterd wordt. Zie onderstaande afbeelding.

Leerpunten

De cycli hebben ertoe geleid dat de ontwikkeling van het coöperatieve systeem en de oplevering van de eerste diensten ordelijk en zonder tijdrovende issues en conflicten zijn verlopen. Werkenderwijs bleken met name de volgende punten van (extra) belang:

1. Testprotocol: wat gaan we testen, hoe doen we dat en wanneer noemen we een test geslaagd? Deze afspraken vormen samen het testprotocol.

2. Ticketingsysteem. Alle partijen gebruiken een centraal (open source) ticketingsysteem. Hiermee wordt een issue aangemeld (een ticket aangemaakt) en toegewezen aan een partij. Hierna worden alle vorderingen gemeld die voor iedereen zichtbaar zijn. Na het oplossen van het probleem wordt het ticket gesloten.

Mede door de verdeling in percelen en de PCP-constructie hebben de deelnemende overheden al met meerdere marktpartijen samengewerkt, waarbij waardevolle ervaring is opgedaan op pad 6 van de Routekaart.

Dit artikel is gebaseerd op de NVC-paper 'Spookfiles A58 op het transitiepad' dat is geschreven door Paul Bevers en Pierre van Veggel.