Eerst even het patriarchaat omverwerpen

maandag 18 november 2019

timer 3 min

Het lijkt nog niet erg te willen vlotten met Mobility as a Service. Op lokaal niveau wordt er hier en daar op los gepilot, maar veel verder zijn we nog niet. Heel gek is dat niet. De drukte op de weg is geen logistiek, maar een cultureel probleem. En daarmee is de horde voor MaaS is niet technisch, maar psychologisch.

Door Elise Fikse

MaaS, dat betekent vervoersmiddelen delen. Dat betekent fietsen, wachten op de trein en naast onbekenden zitten. En dat is maar heel moeilijk te verenigen met een machocultuur. Nu mannelijkheid van alle kanten onder druk staat – vieze grapjes tijdens vergaderingen kunnen niet meer, een tik op de billen van de office manager als blijk van waardering is ineens discutabel, extra salaris voor gelijke arbeid is ook al controversieel – is de auto een van de laatst overgebleven bastions van mannelijkheid. Met andere woorden: om van MaaS echt een succes te maken, moeten we eerst even het patriarchaat omverwerpen.

Het is hoog tijd. Want net zoals er in het openbaar vervoer geen plek meer is voor manspreading (wijdbeens zitten en daarmee de ruimte van degene naast je beperken), hebben we op de weg geen ruimte meer voor auto’s gevuld met 1.38 mens en 75% ego.

Voordat u massaal hate tweets begint te schrijven: dat zeg ik niet alleen, dit vindt Hans Jeekel, hoogleraar Smart Moblity aan de TU Eindhoven, ook. In een interview bij BNR’s Big Five over autonoom rijden noemt hij de bezettingsgraad van auto’s (en vrachtwagens) als de belangrijkste reden van de congestie. Dat die omhoog moet is evident. Jeekel: “Dat klinkt idealistisch, maar het idee dat dit idealistisch klinkt, is eigenlijk een gotspe”. Volgens Jeekel zijn mannen de grootste dwarsliggers hier. (Lang niet alle, haastte hij zich te zeggen. En inderdaad, ook ik ken allerlei mannen die niets om auto’s geven, onder wie godzijdank mijn geliefde.) Die willen hun auto niet opgeven. Want ja, die mannelijkheid. Van de politiek hoeven we niet veel te verwachten, want mannen hebben ook kiesrecht en voor je het weet strijk je iemand tegen de haren in.

Hoe dit op te lossen? Hoe ontleen je status aan een ov-chipkaart? Het zette me aan het denken en met gepaste trots introduceer ik: ovBLACK. Businessclass openbaar vervoer. People movers uitgerust met een paar stoelen of zelfs een aparte coupe voor deze ovBLACK-klasse. Met watertappunt, espressoapparaat, een stopcontact en noise canceling headphones. Met matzwarte elektrische deelfietsen, wachthokjes met massagestoelen en een priority lane. En natuurlijk met volop ruimte voor man spreading. Dus hup, omver dat patriarchaat, dan kunnen we eindelijk weer een beetje lekker doorrijden.

Dit artikel verschijnt ook in Verkeer in Beeld 5, november 2019.